Din Felsefesi
Tanımı ve Konu Alanı
Dinin ilkelerini, özünü ve anlamını sorgulayan ve bu sorgulanmaları temellendirmeyi amaçlayan felsefe dalına din felsefesi denir.
Din Felsefesinin Konusu
Din; bilim, ahlak, sanat, siyasi gibi insan ve toplum yaşamını ilgilendiren en temel kurumlardan biridir. Din, bir insan ihtiyacı olarak ilkel toplumlardan günümüze gelinceye kadar her toplumda değişik biçimlerde de olsa varlığını sürdürmüştür. Korunma, sığınma türünden gereksinimler sonucunda birçok türe ayrılsa ve başkalaşsa da, hiçbir zaman sona ermemiştir. Günümüzde din, halen farklı kültür ve topluluklarda farklı kabullerle varlığını sürdürmektedir.
Din Felsefesinin Temel Kavramları
Tanrı
Din felsefesinin en temel kavramıdır. Tanrı, evrendeki her şeyin yaratıcısı olan, doğanın üstünde ve ötesinde olan, kudret sahibi en yüce varlıktır. Ezeli ve ebedidir. Tekliğine inanılan en üstün varlıktır.
Peygamber
Bir dinde Tanrı'nın, buyruklarını insanlara bildirmesi için seçtiği elçidir. Tanrı, bu elçileri insanlar içinden seçer. Vahiy Vahiy, Tanrı'nın peygemberlerine çeşitli biçimlerde ilettiği
ilahi mesajdır. Bu mesajlar ya melekler aracılığla ya rüya ya da ilham yoluyla iletilir. Bu ilahi mesajları almak peygamberlere özgürdür. İman
Tanrı'nın elçileri ile insanlara gönderdiği doğrulara inanma, onun buyruklarına içtenlikle bağlanmadır.
İbadet
imanın gerekil kıldıklarını, Tanrı'nın buyruklarını yerine getirmeye ibadet adı verilir.
Yüce
insanca ölçüleri aşan, sınırlanamayan, kendisine saygı duyulan ve güven duyulan üstün varlık anlamına gelir. Tanrı'nın en üstün niteliğidir.
Kutsal
Dini saygı uyandıran, saygı değer ve dokunulmaz kabul edilen, Tanrı ve peygamberler tarafından kutsanmış olan varlıkların niteliğidir. Her dinin kutsal saydığı şeyler vardır.
Din Felsefesinin Temel Soruları
Tanrı var mıdır?
Vahiy yaratılmış mıdır?
Ruh ölümsüz müdür?
Düşünürler bu sorulara getirdikleri farklı yanıt ve açıklamalarla, dini anlamlandırmaya ve temellendirmeye çalışırlar.
Dine Felsefi Açıdan Yaklaşım
Dine felsefi açıdan yaklaşmak, din gerçeğini kabul ederek onu anlamlandırmaya çalışmak demektir. Din felsefesi yapmak, dinin temel iddiaları hakkında rasyonel (akılcı), objektif, kapsamlı ve tutarlı bir biçimde düşünmektir. Dini ele alan tek disiplin din felsefesi değildir. Teoloji (ilahiyat) de, tıpkı din felsefesi gibi dini ve tanrıyı konu alır. Teolojinin en önemli amacı, belirli bir dini temellendirmek, açıklamak ve o dine inananların inançlarını güçlendirmeye çalışmaktır. Genel olarak felsefe, dine yaklaşırken şunlara dikkat etmelidir:
Din temellendirilirken akılcı bir biçimde mantıksal analizle sonuca gidilmelidir.
Konuya olabildiğince geniş kapsamlı ve kuşatıcı bir bakışla yaklaşmalıdır.
Dini temellendirme çabasında tutarlı olmaya çalışmalı, çelişkilere ve uyuşmazlıklara düşülmemelidir.
Din temellendirilirken, konu olabildiğince açık ve seçik ifade edilmelidir, kavramlar eksiksiz bir biçimde açıklanmalıdır.
