Ang Buod ng "Noli Me Tangere"

Kabanata 7&8: Suyuan sa Asotea at Mga Alaala

Kabanata 7:

Suyuan sa Asotea

Kinabukasan, maagang maaga pa ay nagsimba na sina Maria at Tiya Isabel.  Pagkatapos ng misa, nagyayang umuwi na si Maria.

Pagkaagahan ay nanahi si Maria upang hindi mainip sa paghihintay.  Si Isabel ay nagwalis ng mga kalat ng sinundang gabi.  Si Kapitan Tiyago ay binuklat naman ang mga itinatagong kasulatan.  Sumasasal sa kaba ang dibdib ni Maria tuwing may nagdaraang mga sasakyan.  Sapagkat medyo namumuutla siya, ipinayo ni Kapitan Tiyago na magbakasyon siya sa Malabon o sa San Diego.

Iminungkahi ni Isabel na sa San Diego na gagawin ang bakasyon sapagkat bukod sa malaki ang bahay roon ay malapit na ring ganapin ang pista.

Tinagubilin ni Kapitan Tiyago si Maria na sa pagkukuha ng kanyang mga damit ay magpaalam na siya sa mga kaibigan sapagkat hindi na siya babalik sa Beateryo.

Nanlamig at biglang nabitawan ni Maria ang tinatahi ng may biglang tumigil na sasakyan sa kanilang tapat.  Nang maulinigan niya ang boses ni Ibarra, karakang pumasok sa silid si Maria.  Tinulungan siya ni Tiya Isabel na mag-ayos ng sarili bago harapin si Ibarra.

Pumasok na sa bulwagan ang dalawa. Nagtama ang kanilang paningin.  Ang pagkakatama ng kanilang paningin ay nagdulot ng kaligayahan sa kanilang puso.

Pamayamaya, lumapit sila sa asotea upang iwasan ang alikabok na nililikha ni Isabel.  Tinanong Maria si Ibarra, kung hindi siya nalimutan nito sa pangingibang bansa dahil sa maraming magagandang dalaga roon.  Sinabi ni Ibarra na siya ay hindi nakakalimot.  Katunayan anya, si Maria ay laging nasa kanyang alaala.

Binigyan diin pa ni Ibarra ang isinumpa niya sa harap ng bangkay ng ina na wala siyang iibigin at paliligayahin kundi si Maria lamang.  Si Maria man, anya, ay hindi nakakalimot kahit na pinayuhan siya ng kanyang padre kompesor na limutin na niya si Ibarra.

Binigkas pa ni Maria ang kanilang kamusmusan, ang kanilang paglalaro, pagtatampuhan at muling pagbabati, at pagkapatawa ni Maria ng tawaging mangmang ng kanyang ina si Ibarra.  Dahil dito si Ibarra ay nagtampo kay Maria.  Nawala lamang ang kanyang tampo nang lagyan ni Maria ng sambong sa loob na kanyang sumbrero upang hindi maitiman.

Ang bagay na iyon ay ikinagalak ni Ibarra, kinuha niya sa kanyang kalupi ang isang papel at ipinakita ang ilang tuyong dahon ng sambong na nangingitim na.  Pero, mabango pa rin.  Inilabas naman ni Maria ang isang liham na ibinigay naman sa kanya ni Ibarra bago tumulak ito patungo sa ibang bansa.  Binasa ito ni Maria ng pantay mata upang di makita ang kanyang mukha.

Nakasaad sa sulat kung bakit nais ni Don Rafael na papag-aralin si Ibarra sa ibang bansa.  Siya anya ay isang lalaki at kailangan niyang matutuhan ang tungkol sa mga buhay-buhay upang mapaglingkuran niya ang kanyang sinilangan.  Na bagamat, matanda na si Don Rafael at kailangan ni Ibarra, siya ay handang magtiis na ipaubaya ang pansariling interes alang-alang sa kapakanang pambayan.

Sa bahaging iyon ng sulat ay napatayo si Ibarra. Namutla siya. Napatigil sa pagbabasa si Maria.  Tinanong ni Maria ang binata.  Sumagot siya Dahil sayo ay nalimutan ko ang aking tungkulin.  Kailangan na pala akong umuwi dahil bukas ay Undas na.

Kumuha ng ilang bulaklak si Maria at iniabot iyon kay ibarra.  Pinagbilinan ni Kapitan Tiyago si Ibarra na pakisabi kay Anding na ayusin nito ang bahay nila sa San Diego sapagkat magbabakasyon duon ang mag-ale.  Tumango si Ibarra at umalis na ito.

Pumasok sa silid si Maria at umiyak.  Sinundan siya ni Kapitan Tiyago at inutusan na magtulos ng dalawang kandila sa mga manlalakbay na sina San Roque at San Rafael.

Kabanata 8:

Mga Alaala

Ang Kalesang sinasakyan ni Ibarra ay masayang bumabagtas sa isang masayang pook sa Maynila.  Ang kagandahan ng sinag ng araw ay nakakapagpapawi sa kanyang kahapisang nadarama.  Sa pagmamasid niya sa kapaligiran, biglang bumangon sa kanyang nahihimlay na diwa ang isang alaala.

Kabilang dito ang mga kalesa at karumatang hindi tumitigil sa pagbibiyahe, mga taong may ibat-ibang uri ng kasuotan na katulad ng mga Europeo, Intsik, Pilipino, mga babaing naglalako ng mga bungang-kahoy, mga lalaking hubad na nagpapasan, mga ponda at restauran at pati ang mga karitong hila ng mga makupad na kalabaw.  Pati ang bilanggong patay sa ilalim ng kariton at malapit sa dalawang bilanggo rin ay kanyang naalala.

Sa patuloy na pagsusuyod ng kanyang tingin, napansin niya na walang ipinagbago ang punong Talisay sa San Gabriel.  Ang Escolta naman sa tingin din niya ay lalong pumangit.  Nakita din niya ang mga magagandang karwahe na ang mga sakay ay mga kawaning inaantok pa sa kanilang mga pagpasok sa mga tanggapan at pagawaan, mga Tsino at paring walang kibo.  Sa mga paring nakasakay sa mga karwahe, namataan niya si Pari Damaso na nakakunot-noo.  Si Kapitan Tinong nuon na kasama ang asawa at dalawang anak na babae at nakasakay sa ibang karwahe ay binati si Ibarra.

Napadaan din siya sa Arroceros (ngayon ay C.M. Recto) sa bahaging kinalalagyan ng pagawaan ng tabako.  Naalala niya na minsan na siyang nahilo dahil sa masamang amoy ng tabako.

Nang madaan siya sa Hardin Butaniko saglit na napawi ang kanyang mga magagandang gunita.  Pumasok sa kanyang isip na ang hardin sa Europa ay nakakaakit at nakapag-aanyaya sa mga ito upang iyon ay malasin.  Itinuon niya ang tingin sa malayo at makita niya ang matandang Maynila na naliligid ng makakapal at nilumot na mga pader.

Ang pagkakapatingin niya sa Bagumbayan ay nagpabangon sa bilin ng kanyang naging gurong pari bago siya tumulak sa ibang bansa. Ang bilin ng Pari ay (1) Ang karunungan ay para sa tao, ngunit ito ay natatamo lamang ng mga may puso lamang. (2) Kailangang pagyamanin ang karunungan upang maisalin ito sa mga susunod na salin-lahi at (3) Ang mga dayuhan ay nagpunta sa Pilipinas upang humanap ng ginto.  Kung kaya’t nararapat lamang na puntahan ang lugar ng mga dayuhan upang kunin naman ni Ibarra ang ginto nila (mga dayuhan).