WWF Writing Tips

Gamit ng Gitling (Dash/Hypen)

Writing Tips No.3:  Gitling (-)

~✒~✒~✒~

✔ Sa inuulit na salita.

👉 ano-ano                  👉 sira-sira
👉 araw-araw             👉 iba-iba
👉 gabi-gabi                👉 balik-balik
👉 wasak-wasak         👉 pali-palito
👉 suntok-suntukin    👉 balu-baluktot
👉 bali-baligtad         👉 bula-bulagsak

May unlapi:
👉 pabalik-balik
👉 nagkawasak-wasak
👉 pagbali-baligtarin
👉 pabula-bulagsak

❌ Hindi ginagamit sa salitang inuulit, ngunit walang kahulugan pag hindi inulit.

👎 paruparo        
👎alaala          
👎 gamugamo
👎 mamayamaya

✔ Sa isahang pantig tunog.

👉 tik-tak                👉 tsk-tsk
👉 ding-dong          👉 rat-ta-tat
👉 plip-plop

✔ Sa paghihiwalay ng katinig at patinig.

👉 pag-asa               👉 agam-agam
👉 mag-isa               👉 pang-umento
👉 pang-ulo  (kasuotan sa ulo)
👉 tsap-istik  (chop stick)
👉 brawn-awt (brown out)

✔ Sa mga salitang banyaga.

👉 pa-cute o pakyut
👉 ipa-cremate o ipakrimeyt
👉 maki-computer o makikompiyuter

✔ Sa bagong tambalan.

👉 lipat-bahay     👉 bigyang-buhay
👉 bagong-salta   👉 pusong-martir
👉 amoy-pawis    👉 palipad-hangin
👉 basang-sisiw   👉 bunong-braso

❌ Walang gitling

👎 kathambuhay 👎 anakpawis
👎 balikbayan      👎 balinsuso
👎 pikitmata         👎punongkahoy
👎 buntonghininga

✔ Sa tambalan ng salitang 'bigyan'

👉 bigyang-pansin
👉 bigyang-diin
👉 bigyang-pugay (nagpugay)
👉 bigyang-parangal (parangalan)
👉 bigyang-tulong (tulungan)
👉 bigyang-pansin (pansinin)

❌ Iwasan ang paggamit ng tambalang 'bigyan' hangga't maari.

✔ Sa pagsulat ng oras

👉 ika-8 ng umaga o ikawalo ng umaga
👉 ika-9 ng Marso o ikasiyam ng Marso
👉 ika-100 anibersaryo o ikasandaang anibersaryo
👉 alas-12 ng tanghali o alas-dose ng tanghali
👉 alas-3 ng hapon o alas-tres nv hapon
👉 ala-una

✔ Sa kasunod ng 'de'

👉 de-kolor            👉 de-bola
👉 de-mano           👉 de-lata
👉 de-kahon          👉 de-bote

✔ Sa kasunod ng 'di'

👉 di-mahapayang-gatang
👉 di-mahipo
👉 di-maitulak-kabigin
👉 di-mahugot-hugot
👉 di-kagandahan
👉 di-maliparang-uwak

✔ Sa apelyido ng babaeng may asawa.

👉 Carmen Guerrero-Nakpil
👉 Joanne Santos-Montecillo

✔ Sa pagsaklaw ng panahon
(gatlang en - ito ay mas mahaba sa gitling)

👉 1882--1903
👉 23 Hulyo 1864--13 Mayo 1903
         (Apolinario Mabini)

✔ Gatlang em (em dash)

Napalingon ako---at nanlaki ang mata---nang makita siya.

Legend:
-    gitling o dash
--   gatlang en o en dash
--- gatlang em o em dash

Sources:

Manwal ng Masinop na Pagsusulat

~✒~✒~✒~

A/N: Pasensiya na po kung hindi ko ma-emphasize ang itsura ng en dash at em dash, cellphone ang gamit ko ngayon.

📌Nawa'y makatulong po. 📌

Eiramana325
Ignoranteng Otor